Als je ouders je in plaats van onvoorwaardelijke liefde veel last hebben bezorgd kan dat je heel boos maken. Degenen waar je aan zou willen hechten en aan wie je vanuit je biologische bloedlijn loyaal zou willen zijn maken het je (haast) onmogelijk om een vertrouwensrelatie op te bouwen.
Er is een pakket schuld ontstaan doordat ze nalatig waren, jou niet hebben gezocht en gehoord. Omdat ze andere zaken hadden die belangrijker waren dan tijd en aandacht aan jou te schenken. Ze staan in de schuld bij jou. Nu jij volwassen bent besef je dat je had willen ontvangen, de erkenning, je had de bevestiging willen voelen van dat je oké bent zoals je bent. In plaats daarvan moest jij veranderen naar hun ‘beeld’. Onrecht!
Nu kan je niet meer krijgen wat je toen hebt gemist. Dat kan niet meer. Het is alsof je nu een kind heel veel eten gaat geven die toen in hongersnood zat. Dat werkt niet. Wel kan je nagaan of er nog erkenning mogelijk is van je ouders. Dat kan bv. in therapie.
Je kan ook rond blijven tollen in je boosheid en beschuldigingen. Hoe begrijpelijk ook, dat houd je echter nog meer gebonden aan je ouders en levert je geen vrijheid op.
Wat wel?
Het antwoord op schuld is verantwoordelijkheid.
Als je ouders hun verantwoordelijkheid (deels) niet namen om voor jou te zorgen, pak dan nu zelf verantwoordelijkheid voor je eigen leven om je steeds meer vrij te kunnen voelen.
Dagelijks werk ik met heel wat mensen in mijn praktijk met vragen hieromtrent. Zoals: “Hoe kan ik nog vertrouwen? Ik wantrouw de mensen om me heen omdat ik mijn eigen moeder niet kon vertrouwen”. “Mijn vader trapte mij in de grond zodat hij bij zichzelf nog macht kon voelen in plaats van onmacht. Hoe pak ik mijn leven nog op, ik heb geen greintje zelfvertrouwen meer”. En: “Mijn ouders waren heel onzeker. Ik moest het weten. Ze leunden op mij, terwijl ik nog zoveel nodig had. Ik voel me uitgebuit. Mijn energie is op”.
Wat er nodig is? Stap 1 (lees vorige blog) Dat er echt geluisterd wordt naar jouw persoonlijke verhaal, en dat je daar echt in begrepen wordt en oprechte Erkenning voor krijgt.
Voor het kind wat je toen was, wat niet weg kon lopen, wat in deze moeilijke omstandigheden creatief was en het best mogelijke heeft gedaan! Erkenning van mij als therapeut kan binnen komen. Nog effectiever is het als iemand uit de eigen omgeving dit kan geven. Iemand die jou gezien heeft in die omstandigheden en jou begrijpt. Ik zoek vaak mee naar deze hulpbronnen. Dan besef je dat jouw ervaring klopt. Er komt ruimte. Ruimte omdat jij je gezien en gehoord voelt.
Ruimte om nu als volwassene een hertaxatie van je verleden te maken. Dit is stap 2.
Bij een hertaxatie ten aanzien van de relatie met je ouders probeer je nu als volwassen zoon/dochter grip te krijgen op de fundamentele ‘waarheid van de werkelijkheid’. Hoe het is gegaan in het gezamenlijke verleden van jou en je ouders en in het verleden van je ouders. Hoe het was toen zij opgroeiden en kind waren van hun ouders.
Waarom zou je dat doen?
– Omdat wanneer je jouw persoonlijke geschiedenis begrijpt, je ook jezelf beter kan begrijpen en je je eigen keuzes van uit bewustwording meer vrij kan maken.
– Omdat als je jouw reactiepatronen op het onrecht niet bewust wordt, je als een blind paard door gaat met overleven en daar gegarandeerd een keer in vast loopt.
– Omdat je dan de negatieve stroom vanuit het verleden kan gaan beïnvloeden in positief bijdragen aan het leven.
– Omdat her-taxeren je eigenaar maakt en niet enkel slachtoffer van je levensgeschiedenis.
– Omdat het oppakken van deze verantwoordelijkheid je stevig op je eigen voeten zet en je zelfvertrouwen geeft.
– Omdat het zien en het begrip hiervan jouw last verlicht*. (* Ard Nieuwenbroek, twaalf contextuele methodieken, Hst.11)
Waar kan je aan denken bij het her-taxeren?
1 Op de eerste plaats is het belangrijk bij her-taxeren dat je je openstelt om je ouder(s) en hun daden voldoende van elkaar te scheiden.
“Over gedrag moeten we het kunnen hebben”, zeg ik regelmatig tegen mijn cliënten. Want met wat ze wel of juist niet deden hebben ze je beïnvloedt. Dat moet benoemd kunnen worden. Je ouders zijn mensen die verantwoordelijk zijn voor wat ze deden. Ook dat is belangrijk. Daar doe ik geen gram van af. Een mens is verantwoordelijk voor zijn daden, maar is zijn daad/gedrag niet. Met andere woorden: Je bent niet wat je doet.
Waar ouders hun verantwoordelijkheid niet op pakten, ongeacht de beweegreden ontstaat er een relationele schuld. Ze hebben schuld gemaakt, maar bij schuldig zijn, gaat het over hun wezen. Daartussen maak je verschil.
2 Op de tweede plaats is het mogelijk om op een andere manier naar schuld te gaan kijken.
Je gaat als volwassene de keuzes, de inspanningen en de grenzen van je ouder(s) beoordelen. Je plaatst het in de context van de tijdsfactoren en de omstandigheden waarin het heeft kunnen gebeuren.
Het begrijpen verzacht de pijn.
Hierdoor verminderd de last van de schuld, de schuld wordt uitgezuiverd èn blijft bestaan.
Enkele praktische vragen om een begin te maken zijn bv:
- Wie waren je ouders in de tijd dat jij geboren werd?
- Hoe waren hun leefomstandigheden in die tijd? Wat speelde er in de maatschappij en in hun persoonlijk leven of dat van hun ouders, waarbij ze betrokken waren? Bv. wederopbouw na oorlogstijd, werkeloosheid, ziekte, overlijden.
- Wat was er belangrijk in die tijd aan normen en waarden?
- Wat wilden je ouders je meegeven voor jouw leven, waarvan dachten zij dat jij gelukkig kon worden en waarom was dat belangrijk voor je ouders? Wat zij belangrijk vinden is vaak te herleiden naar hun gemis.
NOTE: Dit kan je ook verder uitdiepen in een therapiesessie. Wees welkom!
Dit proces noem ik vanaf nu het Ont-schuldigingsproces.
De volgende blog (3) gaat over ‘Help… ik blijf hangen in mijn boosheid’.
Ook hierin weer praktische vervolgstappen.
Recente reacties